NIZOM komemorativnih manifestacija na Oplencu, u Beogradu i francuskom gradu Marselju, ali i u Kraljevu, juče je obeleženo 90 godina od ubistva kralja Aleksandra Prvog Karađorđevića u Marselju.
Foto “Vikipedija”
Obeleženo je devet decenija od jezivog terorističkog čina u kojem je pripadnik makedonske VMRO Veličko Dimitrov Kerin (poznatiji pod pseudonimom Vlado Georgijev Černozemski) uz podršku ustaša i pomoć nekih stranih službi, pre svega Musolinijeve Italije, usmrtio jugoslovenskog monarha i smrtno ranio francuskog ministra inostranih poslova Luja Bartua. Bili su to, kako istoričari kažu, prvi nacistički pucnji u Evropi koji su najavili veliko ratno zlo, a kralj Aleksandar bio je prva žrtva fašizma.
Predsednik Vlade Srbije Miloš Vučević je na Oplencu, gde u Crkvi Svetog Đorđa, mauzoleju dinastije Karađorđević, kralj Aleksandar počiva, predvodio centralnu državnu ceremoniju polaganja venaca, prisustvovao otvaranju izložbe posvećene kralju Ujedinitelju u Kući kralja Petra, a potom i otkrivanju i osveštanju spomen-biste mučki ubijenog suverena.
– Terorističko ubistvo jugoslovenskog kralja događaj je koji je pisao istoriju, jer je njegova smrt, suštinski, prvi pucanj Drugog svetskog rata – rekao je Vučević.
– To je pucanje u Jugoslaviju i to je pucanje u Srbe. Zato što je tom smrću srušen Versajski mir. Zato što je tada ustaško zlo pokazalo svoje pravo lice, koje nema nameru ničim drugim da svoje političke ideje sprovodi, osim ubijanjem. Zato što su se tada ujedinili svi koji su želeli smrt Jugoslaviji i osvetu Srbiji, za pobede i ratne uspehe od 1912. do 1918.
Premijer je podsetio da je tada fašistički diktator Italije Benito Musolini dao kompletnu logistiku i podršku ustaškim teroristima koji su ubili kralja:
– Terorizam i ubijanje od strane nacista i fašista postaje od tog dana svakodnevica Evrope. Popustljivost nad nacifašizmom u Evropi, ceo svet koštaće više miliona života. Nulta tačka tog zla, koje će zahvatiti ceo svet, predstavlja smrt Aleksandra Prvog, velikog pravednika i, po rečima vladike Nikolaja, poštenog kralja.
POČAST Predsednik Vlade položio venac na grob ubijenom monarhu, Foto Tanjug/VLADA REPUBLIKE SRBIJE/ SLOBODAN MILJEVIC
Prestolonaslednik Aleksandar Karađorđević, koji je prisustvovao ceremoniji na Oplencu, poručio je da je ubistvo njegovog dede bio momenat koji je promenio istoriju, ne samo naše zemlje, već i Evrope i sveta:
– Jugoslavija je izgubila velikog kralja, vizionara, onog koji je mladu zemlju, na udaru velikih sila i unutrašnjih problema, pazio i čuvao.
Po otvaranju izložbe posvećene kralju Aleksandru, u Kući kralja Petra na Oplencu, državna delegacija u kojoj je bio i ministar Nemanja Starović, prisustvovala je osveštanju biste kralja Aleksandra koju su zajedno otkrili premijer Miloš Vučević i princ Aleksandar Karađorđević.
Devet decenija od ubistva kralja obeleženo je i u Marselju, a prisustvovali su ministar Milica Đurđević Stamenkovski, kao izaslanik predsednika Vlade Srbije Miloša Vučevića, i ministar Đorđe Milićević. Obeležavanje je započelo na Belgijskom keju, u Staroj luci, na mestu gde se iskrcao kralj Aleksandar samo 20 minuta pre nego što je ubijen. Nedaleko odatle, na mestu atentata, episkop zapadnoevropski Justin služio je pomen. Ministarka Đurđević Stamenkovski položila je venac na spomenik kralju Aleksandru i istakla da je on bio autentični branilac Evrope, tvorac ujedinjenja, okupljanja, integracija, kako na području na kojem su živeli srpski i drugi jugoslovenski narodi, tako i van njih, u okvirima Male Antante. Obeležavanje godišnjice u Marselju nastavljeno je kod spomenika posvećenog francusko-srpskom prijateljstvu, gde je ministar Milićević položio venac u pratnji Kristofa Mirmana, prefekta regiona Provansa – Alpi – Azurna obala i ambasadora Srbije u Francuskoj Ane Hrustanović.
Bistu kralju otkrili princ Aleksandar i premijer Srbije, Foto Tanjug/VLADA REPUBLIKE SRBIJE/ SLOBODAN MILJEVIC
Prigodnom ceremonijom i polaganjem venaca na Spomenik srpskim ratnicima na centralnom gradskom trgu, i u Kraljevu je obeležena 90. godišnjica ubistva kralja. Vence su položili gradonačelnik dr Predrag Terzić, kao i predstavnici policije i ovdašnjih boračkih i drugih udruženja građana.
SEĆANjE Ministri Milićević i Đurđević Stamenkovski, Foto Tanjug
Rođen na Cetinju
PREDSEDNIK Skupštine Crne Gore Andrija Mandić, na Cetinju se juče posle predstavljanja novog loga crnogorskog parlamenta, osvrnuo i na godišnjicu ubistva kralja:
– Jedini kralj koji je rođen na Cetinju, unuk kralja Crne Gore Nikole Petrovića Njegoša.
Velika istorijska ličnost koja zaslužuje da mu na Cetinju pomenemo ime. Imamo sa čim i sa kim pred svetom da se pokažemo.
Da dobije i ulicu i spomenik
GRADONAČELNIK Beograda Aleksandar Šapić prisustvovao je juče kod Kraljeve česme u Lisičijem potoku u Beogradu parastosu i komemorativnom skupu (na slici) povodom 90. godišnjice ubistva kralja.
Foto Grad Beograd
– U Beogradu postoji ulica koja nosi kraljevo ime, ali je duga svega 50 metara. Pokušaću da Savska ulica ponese ime kralja Aleksandra Karađorđevića. Taj bulevar bi se ulivao u Karađorđevu, što apsolutno odgovara istorijskoj važnosti koju ima ubijeni kralj – rekao je Šapić i istakao da je velika sramota što kralj još nema spomenik u prestonici.
Dodao je da je odluka o tome doneta 2018:
– Zašto nije sprovedena već sedam godina, ne znam, ali ću je sprovesti i napravićemo spomenik.