U UMETNIČKOJ galeriji “Nadežda Petrović” u Čačku, u utorak, 15. aprila biće otvorena izložba “Heroine Spomen-zbirka Pavla Beljanskog”, na kojoj će biti predstavljena privatna zbirka koja je posebnim ugovorom o poklonu iz 1957. godine postala jedan od najznačajnih legata u Srbiji i regionu i predstavlja redak primer ustanova kulture u međunarodnim okvirima.
Foto V. Ilić
Četvrtinu od ukupnog broja dela iz kolekcije čine dela sedam umetnica: Nadežde Petrović, Vidosave Kovačević, Lize Križanić, Zore Petrović, Leposave St. Pavlović, Ljubice Sokić i Milice Zorić. Autorke izložbe su prof. dr Milanka Todić, mr Milana Kvas, dr Valentina Vuković, dok su kustoskinje izložbe Milana Kvas (Spomen-zbirka Pavla Beljanskog), Danka Belić i Katarina Simeunović (Umetnička galerija “Nadežda Petrović” Čačak).
Razlozi zbog kojih je četvrtina radova u Spomen-zbirci delo umetnica, povezani su sa činjenicom da je u Srbiji bio aktivan značajan broj slikarki, kao i da je Pavle Beljanski bio pažljiv i objektivan posmatrač domaće likovne scene. Sa svim umetnicama koje je poznavao, razvio je prijateljske odnose. Posebno sa Zorom Petrović, čijih dela u kolekciji ima 14, isto koliko i Nadežde Petrović – više od broja zastupljenih dela bilo kojeg muškog autora u Spomen-zbirci. Sredinom 20. veka, kada se Beljanski opredelio za njihova dela, ove umetnice nisu bile opšte prihvaćene u stručnoj javnosti, osim od strane nekoliko savremenika progresivnih shvatanja. Sedam heroina moderne umetnosti iz kolekcije Beljanskog, rušeći stereotipe i patrijarhalne tabue, pokazale su svojim delima da ravnopravno sa muškim autorima učestvuju u oblikovanju ključnih pokreta u istoriji srpske umetnosti 20. veka.
– Novo i savremeno što je sedam umetnica iz kolekcije Pavla Beljanskog donelo kulturi i umetnosti svoga vremena, poslužilo je kao ideja da se putem video-prezentacije pod nazivom “Identifikacije: suptilnost i surovost” predstavi sedam savremenih umetnica, školovanjem ili životom vezanih za Novi Sad – Evropsku prestonicu kulture: msr Monika Sigeti, dr um. Jelena Vladušić, dr um. Jelena Janev, dr um. Jelena Kovačević Vorgučin, msr Milica Dukić, msr Zorica Čolić i dr um. Dragana B. Stevanović. Na taj način, uspostavljen je dijalog između dela autorki iz kolekcije s radovima savremenih novosadskih umetnica, čime je pružena mogućnost sagledavanja i poređenje tema, problema i opsesija umetnica nekad i sad – ističe se u najavi izložbe u Čačku.
Među heroinama Spomen-zbirke Pavla Beljanskog nalaze se i umetnice čija dela baštini Umetnička galerija “Nadežda Petrović”, koja predstavljaju reprezentativne primere kako njihovih opusa, tako i srpskog slikarstva kraja 19. i prve polovine 20. veka. To je prvenstveno Nadežda Petrović, pionirka srpske moderne, čijih 12 dela čine srž fundusa Galerije, kao i Vidosava Kovačević, Leposava St. Pavlović i Ljubica Cuca Sokić. Iako Galerija ne poseduje dela Lize Križanić, ona je u fondu zastupljena posredstvom izvanrednog karikaturalnog portreta, rada njenog supruga Pjera Križanića. Predstavljanjem njihovih dela u okviru izložbe, istovremeno se promoviše dragoceno žensko kulturno nasleđe koje čuvaju obe ustanove.
Izložba će trajati do 15. juna.
Video-prezentacije umetnica
POSEBAN segment postavke čini sedam video-prezentacija posvećenih svakoj umetnici iz kolekcije Pavla Beljanskog. Osim slika i tapiserija iz legata diplomate, prezentacije uključuju raznovrsnu muzejsku građu – fotografije, pisma, razglednice, dokumenta, kao i značajan broj likovnih dela u različitim tehnikama nabavljenih poslednjih decenija.